Δείτε εδώ

Σε αντίθεση με τα αρχαία ελληνικά μυστήρια κατά τα οποία η προσωρινή εξομοίωση με το θείο επιχειρείται με την έκσταση, μέσω της διονυσιακής, οργιαστικής λατρείας ή της ορφικής, μυστηριακής ιεροτελεστίας, οι Πυθαγόρειοι χαράζουν μια νέα «ἀτραπό», που τη χαρακτηρίζει η κοσμιότητα, το μέτρο και η αρμονία. Το μέσο για τη μέθεξη με το θείο «δεν είναι πλέον η έκσταση ή το μυστήριο», παρατηρεί ο F.M.Cornford, «αλλά η θεωρία, η διανοητική ενατένιση της συμπαντικής τάξης, όπου ο μικρόκοσμος ( δηλαδή ο άνθρωπος) τείνει να αναπαραγάγει («μιμεῖσθαι») αυτήν την τάξη πιο τέλεια και γίνεται κόσμιος, συντονισμένος με την ουράνια αρμονία». Η πνευματική εργασία είναι, επομένως, το μονοπάτι που θα οδηγήσει στην τελική λύτρωση και κάθαρση. Μια κάθαρση της ψυχής, που συμβαδίζει με την καθαρή γνώση. Ο καθαρμός ως θρησκευτικός σκοπός αποκτά ευρύτερη έννοια, για να συμπεριλάβει την ηθική και λογική καθαρότητα μέσω της γυμναστικής και ιατρικής. Στον συνδυασμό αυτό της θεωρίας και της βίωσης έγκειται η μοναδικότητα και το μεγαλείο της πυθαγόρειας σκέψης.