Ο ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ο Πλάτωνας είναι η φιλοσοφία, και η φιλοσοφία ο Πλάτωνας-η δόξα
και η αισχύνη της ανθρωπότητας, από τη στιγμή που ούτε οι
Σάξονες ούτε οι Ρωμαίοι επωφελήθηκαν της διάνοιάς του για να
προσθέσουν έστω και μια ιδέα στις δικές του. Δεν είχε ούτε
γυναίκα, ούτε παιδιά. Οι στοχαστές όλων των πολιτισμένων εθνών
είναι απόγονοί του και ανταύγεια του δικού του μυαλού. Πόσους
μεγάλους άνδρες δε φέρνει μέσα από το σκοτάδι στο φως
ακατάπαυστα η φύση, για να γίνουν οι δικοί του
άνδρες-Πλατωνιστές! Οι Αλεξανδρινοί, ένας αστερισμός ιδιοφυών
στοχαστών, οι Ελισαβετιανοί το ίδιο, ο σερ Τόμας Μουρ, ο Χένρι
Μουρ, ο Τζον Χέιλς, ο Τζον Σμιθ, ο λόρδος Μπέικον, ο Τζέρεμι
Τέιλορ, ο Ραλφ Κάντγουορθ, ο Σίντενχαμ, ο Τόμας Τέιλορ, ο
Μαρσίλιο Φιτσίνο και ο Πίκο Μιράντολα.Ο Καλβινισμός βρίσκεται
μέσα στον Φαίδωνά του: Η ίδια η Χριστιανοσύνη. Ο Μωαμεθανισμός
αντλεί όλη του τη φιλοσοφία, που βρίσκεται μέσα στο εγχειρίδιο
της ηθικής του, το Ακλακ ι Τζαλάλι, από αυτόν. Ο Μυστικισμός
βρίσκει μέσα στον Πλάτωνα όλα τα κείμενά του. Αυτός ο πολίτης
μιας πόλης της Ελλάδας δεν είναι ούτε χωρικός ούτε πατριώτης.
Ένας Άγγλος διαβάζει και λέει «Ω, πόσο αγγλικό», ένας Γερμανός
«Πόσο τευτονικό!» και ένας Ιταλός «Πόσο ρωμαϊκό και πόσο
ελληνικό!» Όπως ακριβώς λένε για την Ελένη από το Άργος ότι έχει
τόση παγκόσμια ομορφιά, ώστε όλοι να αισθάνονται πως έχουν δεσμό
μαζί της, έτσι και ο Πλάτωνας φαίνεται σ΄ έναν αναγνώστη της
Νέας Αγγλίας σαν αμερικανική ιδιοφυία. Ο παγκόσμιος ανθρωπισμός
του υπερβαίνει τις τοπικιστικές διαφορές. Καταργεί τα
σύνορα.
Ralph Waldo Emerson,
Representatiue
Men, London, John Chapman,1850.”Plato” |
Ο Θουκυδίδης ανήκει στη γενιά του
Σωκράτη. Άφησε ημιτελές το σπουδαίο του έργο, όταν ο Πλάτων
άρχιζε να συνθέτει το δικό του. Ο Πλάτων δεν αναφέρει ποτέ τον
Θουκυδίδη, θα πρέπει όμως να γνώριζε καλά τα κείμενά του και,
όπως επιχειρείται να αποδειχθεί, έχει επηρεαστεί βαθύτατα από
τον τρόπο που ο Θουκυδίδης αναλύει την πολιτική κατάσταση της
Αθήνας. Στα σεμινάρια αποκαθίσταται ένας διάλογος μεταξύ των δύο
στοχαστών, ένας διάλογος που δεν έγινε ποτέ πράξη, αναλύοντας τα
«πλατωνικά» κείμενα του Θουκυδίδη και τα «θουκυδίδεια» κείμενα
του Πλάτωνα. |