www.ekivolos.gr          

   http://ekivolosblog.wordpress.com

    ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ekivolos@gmail.com

                                  ekivolos_@hotmail.com

                                  ekivolos@ekivolos.gr

«Όποιος σκέπτεται σήμερα, σκέπτεται ελληνικά,

έστω κι αν δεν το υποπτεύεται.»

                                                                                                                 Jacqueline de Romilly

«Κάθε λαός είναι υπερήφανος για την πνευματική του κτήση. Αλλά η ελληνική φυλή στέκεται ψηλότερα από κάθε άλλη, διότι έχει τούτο το προσόν, να είναι η μητέρα παντός πολιτισμού.» 

                                                                                                                                                                     U.Wilamowitz

ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

«Τό ἑλληνικό μέτρον εἶναι τό πένθος τοῦ Λόγου»

Παναγιώτης Στάμος

Κλασσικά κείμενα-αναλύσεις

Εργαλεία

Φιλολόγων

Συνδέσεις

Εμείς και οι Αρχαίοι

Η Αθηναϊκή δημοκρατία

Αρχαία

Σπάρτη

ΣΧΕΤΙΚΗ

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Θουκυδίδης

Το Αθηναϊκό πολίτευμα 

ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΣΕ ΟΛΟ ΑΥΤΟ;

(και για τι πράγμα πρόκειται τελοσπάντων;)

(αντίστοιχο κεφάλαιο στο έργο της Julia Annas

«ΑΡΧΑΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ»)

 

 Πολλοί στράφηκαν στις απαρχές της ελληνικής φιλοσοφίας με μεγάλες προσδοκίες, για να ανακαλύψουν μόνο πως ο πρώτος φιλόσοφος που συνάντησαν, ο Θαλής στον 6ο αιώ­να π.Χ., υποστήριζε ότι «τα πάντα είναι ύδωρ». Όποιος διδάσκει αρχαία φιλοσοφία, έχει να τα βγάλει πέρα με την αμηχανία που συνήθως προκαλεί αυτή η ανακάλυψη. Είναι κάπως παράξενη τούτη η αφετηρία μιας φιλοσοφικής παρά­δοσης. Και όμως: κάτι συνέβη τον 6ο αιώνα, που έμελλε αρ­γότερα να πάρει το όνομα φιλοσοφία (αγάπη για τη σοφία), και που μπορούμε να το αναγνωρίσουμε ως φιλοσοφικό. Τι ακριβώς είναι αυτό;

Αν έχουμε κατά νου τα όσα είδαμε μέχρι τώρα, την ποικιλομορφία και την εριστικότητα της αρχαίας φιλοσοφίας, θα δυσκολευτούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα. Λίγα είναι τα μη επουσιώδη που ενώνουν τους φιλοσόφους από τον Θαλή έως το τέλος της αρχαιότητας. Υπάρχει μία παράδοση, όμως είναι ανομοιογενής και έχει αμφισβητηθεί: Η αίγλη της ελληνικής φιλοσοφίας κατά καιρούς έχει προκαλέσει μνησικακίες, και κάποιες φορές, ομάδες που ένιωθαν πο­λιτισμικά περιθωριοποιημένες από αυτήν έχουν ισχυριστεί πως η ελληνική φιλοσοφία δεν ήταν κάτι καινούργιο αλλά απλώς μια παράδοση την οποία ιδιοποιήθηκαν οι Έλληνες, χωρίς να το αναγνωρίζουν - συνήθως την παράδοση της εκάστοτε ομάδας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ισχυρίστηκαν ότι οι παγανιστές φιλόσοφοι έκλεψαν τις ιδέες τους από τις εβραϊκές γραφές. Οι αφροκεντρικοί συγγραφείς του 20ού αιώνα έχουν ισχυριστεί ότι τις έκλεψαν από την αιγυπτια­κή μυστηριακή θρησκεία. Ωστόσο αυτοί οι ισχυρισμοί είναι ιστορικά ανυπόληπτοι.

Οι ίδιοι οι Έλληνες δεν θεωρούσαν πως η φιλοσοφία ξεκί­νησε μ’ αυτούς. Πίστευαν πως προερχόταν από ποικίλες πη­γές εκτός Ελλάδος, συνήθως ανατολικές. Αλλά πάλι, δεν έδιναν και τόση αξία στην πρωτοτυπία καθ’ αυτή, άλλωστε θεωρούσαν απλώς ότι η φιλοσοφία ήταν κάτι στο οποίο οι ίδιοι είχαν σοβαρές επιδόσεις. Και πραγματικά, όταν διαβάζουμε ακόμη και τα ασαφή αποσπάσματα ενός συγγραφέα όπως ο Θαλής, βλέπουμε να αναδύεται ένας ενδιαφέρων και ξεχωριστός τρόπος σκέψης...

 

Διιστάμενες απόψεις σχετικά με την πρωτοτυπία των Ελλήνων   “Αυτό που προκαλεί θαυμασμό είναι το πνευματικό σθένος και η ανεξαρτησία με την οποία αυτοί οι άνθρωποι επιδίω­ξαν να δημιουργήσουν συνεκτικά συστήματα και δεν φοβή­θηκαν να ακολουθήσουν τις δικές τους γραμμές σκέψης και να φτάσουν σε εκπληκτικά συμπεράσματα. Μπορεί η επα­φή με την ανατολική κοσμολογία και θεολογία να συνέβαλε στην απελευθέρωση της φαντασίας τους' σίγουρα τους έδω­σε πολλές ιδέες. Αλλά οι ίδιοι διδάχτηκαν από μόνοι τους να στοχάζονται λογικά. Η φιλοσοφία όπως την αντιλαμβα­νόμαστε είναι ελληνική ιδέα”.  Martin West. 1986   “Τι είναι ο Πλάτων, παρά ένας Μωυσής αττικίζων;” Νουμήνιος από την Απάμεια (2ος αιώνας μ.Χ.)   ίδιοι είχαν σοβαρές επιδόσεις. Και πραγματικά, όταν διαβά­ζουμε ακόμη και τα ασαφή αποσπάσματα ενός συγγραφέα όπως ο Θαλής, βλέπουμε να αναδύεται ένας ενδιαφέρων και ξεχωριστός τρόπος σκέψης.   “Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το ότι οι Έλληνες ήταν ικανοί, όπως είπαμε, να κλέβουν τα δόγματα των Εβραίων, αφού και στις άλλες επιστήμες τους όχι μόνο καταλεηλάτησαν τους Αι­γύπτιους και τους Χαλδαίους και άλλα βάρβαρα έθνη, αλλά ακόμη και τώρα συλλαμβάνονται να κλέβουν και να στερούν ο ένας από τον άλλο τη δόξα...” “Είναι λογικό να σκεφτούμε ότι οι Έλληνες, που δεν συνεισέφεραν τίποτε από μόνοι τους στη σοφία (μόνο άνεση στον λόγο και ευφράδεια) και έκλεψαν τα πάντα από ξένους, θα πρέπει επίσης να γνώριζαν τις ιδέες των Εβραίων τις οποίες και σύλησαν [...] Όχι απλώς αυτά που λέω εγώ, αλλά τα ίδια τους τα λόγια τούς καθιστούν κλέφτες...”   Ευσέβιος, επίσκοπος Καισαρείας (± 260-339 μ.Χ.) Ευαγγελική προπαρασκευή

 

Λήψη του αρχείου-pdf