Ο ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ
(αντίστοιχο κεφάλαιο στο έργο του
A.
A.
Long
«Η ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ»
1.
Πύρρων καί Τίμων — Ὁ πρώιμος Πυρρωνισμός
Σκεπτικισμός εἶναι ἡ ἱκανότητα νά βρίσκει κανείς μέ
ὁποιοδήποτε τρόπο ἀντιθέσεις ἀνάμεσα στά φαινόμενα καί
στίς κρίσεις: μέ τό Σκεπτικισμό, ἐξαιτίας τῆς «ἰσοδυναμίας»
(ἰσοσθένεια) πού χαρακτηρίζει ἀντίθετα μεταξύ
τους πράγματα καί ἐπιχειρήματα, φτάνουμε πρῶτα στήν
ἐποχή καί ἀπό ἐκεῖ στήν «ψυχική ἠρεμία» (στήν ἀταραξία,
Σέξτ., Πυρρ. 1, 8).
Αὐτό τόν ὁρισμό τοῦ «σκεπτικισμοῦ» (ὁ ὅρος σκέψις, ὅταν δέν
εἶναι τεχνικός, σημαίνει διαλογισμό ἤ ἔρευνα) τόν δίνει
ὁ Σέξτος Ἐμπειρικός στό 1ο βιβλίο τοῦ ἔργου τοῦ
Πυρρώνειοι ὑποτυπώσεις. Ἀφετηρία τοῦ Σκεπτικισμοῦ,
συνεχίζει, εἶναι «ἡ ἐλπίδα νά κατακτήσουμε τήν ψυχική
ἠρεμία» (στό ἴδιο 12). Πρέπει νά ὑποθέσουμε ὅτι αὐτό
τό κίνητρο ὁδήγησε ὁρισμένους στοχαστές νά ἀναζητήσουν
ἕνα κριτήριο, ἀναφορικά μέ τό ὁποῖο θά ἦταν δυνατό νά
ἀποδειχτεῖ ἡ «ἀλήθεια» καί ἡ «πλάνη». Ἀπέτυχαν στήν
ἀναζήτηση αὐτή ἀλλά πέτυχαν τόν ἀπώτερο σκοπό τους, «νά
ἀνακαλύψουν, σχεδόν κατά τύχη, τήν ψυχική ἠρεμία (ἀταραξία),
ὡς συνέπεια τῆς ἐποχῆς στήν ὁποία κατέληγαν ἐξαιτίας
τοῦ ἀσυμβίβαστου πού ὑπάρχει ἀνάμεσα στά φαινόμενα καί
στίς κρίσεις» (στό ἴδιο 29)...(Λήψη
όλου του αρχείου)