Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ Η
ΔΟΥΛΕΙΑ
«[…]ἐπεὶ
δὲ τυγχάνομεν σκοποῦντες περὶ τῆς ἀρίστης πολιτείας,
αὕτη δ' ἐστὶ καθ' ἣν ἡ πόλις ἂν εἴη μάλιστ' εὐδαίμων, τὴν δ'
εὐδαιμονίαν ὅτι χωρὶς ἀρετῆς ἀδύνατον ὑπάρχειν εἴρηται
πρότερον, φανερὸν ἐκ τούτων ὡς ἐν τῇ κάλλιστα πολιτευομένῃ
πόλει καὶ τῇ κεκτημένῃ δικαίους ἄνδρας ἁπλῶς, ἀλλὰ μὴ πρὸς
τὴν ὑπόθεσιν, οὔτε βάναυσον βίον οὔτ' ἀγοραῖον δεῖ ζῆν τοὺς
πολίτας (ἀγεννὴς γὰρ ὁ τοιοῦτος βίος καὶ πρὸς ἀρετὴν
ὑπεναντίος), οὐδὲ δὴ γεωργοὺς εἶναι τοὺς μέλλοντας ἔσεσθαι (δεῖ
γὰρ σχολῆς καὶ πρὸς τὴν γένεσιν τῆς ἀρετῆς καὶ πρὸς τὰς
πράξεις τὰς πολιτικάς).»
Αριστοτέλης, «Πολιτικά», 7, 1328 b, 35 -1329 a, 1
Μετάφραση
1).
«[…]ἐπειδή δέ τυγχάνει νά διασκεπτώμεθα περί τοῦ
ἀρίστου πολιτεύματος τοῦτο δέ εἶναι ἐκεῖνο ὑφ’ὅ ἡ πόλις θα
ἠδύνατο νά ἀποβῇ τά μάλιστα εὐδαίμων, ἐλέχθη δ’ ὑφ’ἑτέρου
πρότερον ὅτι ἄνευ τῆς ἀρετῆς ἀδύνατον νά ὑπάρχει ἡ εὐδαιμονία,
φανερόν ἐκ τούτων ὅτι ἐν τῇ ἀγούσῃ τόν κάλιστον πολιτικόν βίον
πόλει και τῇ ἐχούσῃ ὄχι σχετικῶς ἀναλόγως τῶν περιστάσεων
ἀλλ’ἀπολύτως δικαίους ἄνδρας οὔτε τόν τῶν βαναύσων οὔτε τόν τῶν
ἀγοραίων βίον ἐπιτρέπεται νά διάγουν οἱ μετέχοντες τῆς πολιτείας
(διότι ὁ τοιοῦτος βίος εἶναι ἀγενής καί πρός τήν ἀρετήν
ἀσιμβίβαστος), οὐδέ ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πρόκειται να ἀποβοῦν
πολῖται ἐπιτρέπεται να εἶναι γεωργοί, (διότι ἀπαιτεῖται
διαθέσιμος χρόνος καί πρός ἀπόκτησιν τῆς ἀρετῆς καί πρός
ἐνασχόλησιν εἰς τάς πολιτικάς πράξεις».
(Π. Λεκατσάς)
2). «[…]και επειδή ερευνούμε το
άριστο πολίτευμα, τούτο είναι εκείνο που θα μπορούσε να κάνει
την πόλη όσο το δυνατόν πιο ευτυχισμένη, κι επειδή εξηγήσαμε ότι
χωρίς αρετές ευδαιμονία δεν υπάρχει, γίνεται φανερό ότι στην
πόλη που έχει το ωραιότερο πολίτευμα κι όχι ανάλογα με τις
συνθήκες, αλλά απόλυτα δίκαιους ανθρώπους, εκεί οι πολίτες δεν
μπορούν να ζουν, όπως ζουν οι άνθρωποι της αγοράς ή όσοι κάνουν
χειρωνακτικές εργασίες (αφού παρόμοια ζωή δεν είναι ευγενική
αλλά αντίθετη με την αρετή), αλλ’ ούτε κι εκείνοι που πρόκειται
να γίνουν πολίτες μπορούν να είναι γεωργοί (απαιτείται χρόνος
τόσο για την απόκτηση της αρετής όσο και για την ενασχόληση με
τα πολιτικά)»
(μεταφραστική ομάδα των
εκδόσεων «ΚΑΚΤΟΣ»)
