Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΩΝΙΑ
(αντίστοιχο κεφάλαιο στο έργο του
JOHN B. BURY
«ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ»)
Στὴ σειρὰ τούτων τῶν διαλέξεών μου σκοπὸ ἔχω νὰ ἀναζητήσω τὶς
ρίζες καὶ νὰ παρακολουθήσω τὴν ἀνάπτυξη τῆς ἱστοριογραφίας τῶν
Ἑλλήνων. Θὰ προσπαθήσω νὰ ἐξετάσω ἀπὸ μία γενικὴ σκοπιὰ τὶς
ἀρχὲς, τὶς κατευθυντήριες ἰδέες καὶ τὶς μεθόδους τῶν Ἑλλήνων
ἱστορικῶν καὶ νὰ τὶς συσχετίσω μὲ τὰ γενικότερα ρεύματα τῆς
ἑλληνικῆς διανοήσεως καὶ τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας.
Δὲ χρειάζεται νὰ δικαιολογήσω τὸ γιατί ἀφιερώνω μεγάλο μέρος τοῦ
χρόνου (τῶν διαλέξεών μας) στὸν Ἡρόδοτο καὶ τὸ Θουκυδίδη· αὐτοί,
ὅσο γνώριμοι κι ἂν εἶναι σὲ μᾶς ἀπὸ τὴν παιδική μας ἡλικία,
ἔχουν πάντα τὴ μυστικὴ δύναμη νὰ διεγείρουν τὸ διαφέρον μας, ποὺ
ποτὲ δὲν ἐξαντλεῖται καὶ ποτὲ δὲν παλιώνει. Σὰν ἑλληνιστὴς θὰ
εἶμαι εὐτυχής, ἂν μπορέσω νὰ δείξω μὲ πειστικότητα τὸ γεγονὸς
ὅτι, ὅπως στὴν ποίηση καὶ στὰ γράμματα γενικά, ὅπως στὴν τέχνη,
ὅπως στὴ φιλοσοφία καὶ στὰ μαθηματικά, ἔ τ σ ι κ α ὶ σ τ ὴ ν
ἱ σ τ ο ρ ί α ἡ ὀ φ ε ι λ ή μ α ς π ρ ὸ ς τ ο ὺ ς Ἕ λ λ η
ν ε ς ξ ε π ε ρ ν ὰ ε ι κ ά θ ε μ έ τ ρ ο. Αὐτοί δὲν ἦταν
οἱ πρῶτοι ποὺ χρονολόγησαν τὰ γεγονότα, ἀλλὰ ἦταν οἱ πρῶτοι ποὺ
χρησιμοποίησαν τὴν κριτικὴ στὰ γεγονότα. Καὶ τοῦτο σημαίνει ὅτι
αὐτοί θεμελίωσαν τὴν ἱστοριογραφία...
