ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΒΑΚΧΕΣ
Ε. R. Dodds
https://www.mikrosapoplous.gr/articles/bakhes_dodds.html
Από το βιβλίο
Euripides Bacchae, edited with Introduction and Commentary by
Ε.
R. Dodds,
Second edition, Oxford, At the Clarendon Press [1960]
Μετ.
ΛΙΝΑΣ ΚΑΣΔΑΓΛΗ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΑΘΗΝΑ 1977
Ι. Διόνυσος
1. Η φύση της διονυσιακής θρησκείας,
2. Η διονυσιακή θρησκεία στην Αθήνα
II. Παραδοσιακά στοιχεία στις Βάκχες
1. Ιστορία και τελετουργία,
2. Μαρτυρίες από παλαιότερα διονυσιακά έργα,
3. Μαρτυρίες από αγγειογραφίες,
4. Μορφολογικά στοιχεία
III. Οι Βάκχες μέσα στο έργο του Ευριπίδη
Σημειώσεις
Αντίθετα από τις περισσότερες αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, οι
Βάκχες έχουν για θέμα ένα ιστορικό γεγονός—την εισαγωγή μιας
νέας θρησκείας στην Ελλάδα1.
Όταν έγραφε ο Ευριπίδης, το γεγονός άνηκε πια στο απώτερο
παρελθόν, και μόνο η θύμηση του επιζούσε, σε μυθική μορφή· η νέα
θρησκεία είχε από καιρό εγκλιματισθεί και είχε γίνει αποδεκτή
σαν μέρος της ελληνικής ζωής. Αλλά έμενε πάντα η έκφραση μιας
θρησκευτικής στάσης και η ανάμνηση μιας θρησκευτικής εμπειρίας
διαφορετικής από οτιδήποτε ανήκε στη λατρεία των πατροπαράδοτων
Ολυμπίων θεών και οι δυνάμεις που είχαν απελευθερωθεί και
ενσαρκωθεί από την αρχική κίνηση δρούσαν ακόμα με άλλες μορφές
στην Αθήνα του Ευριπίδη. Αν πρόκειται να κατανοήσουμε τούτο το
έργο, πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε μερικά πράγματα σχετικά με τη
διονυσιακή θρησκεία—την έννοια ορισμένων από τις ιεροτελεστίες
της, τη σημασία μερικών από τους μύθους της και τα σχήματα που
είχε πάρει στον καιρό του Ευριπίδη. Οι διαφωνίες των κριτικών
του 19ου αιώνα θα έπρεπε να μας προειδοποιήσουν ότι, αν
προσπαθήσουμε να συλλάβουμε τη σκέψη του ποιητή με μιά κατά
μέτωπον επίθεση, παραβλέποντας το υπόστρωμα της εποχής του, θα
βρεθούμε στο έλεος των προκαταλήψεων— των δικών μας είτε των
άλλων...(Λήψη
ολόκληρου του αρχείου)
